تأثیر هورمون‌های اکسین و سیتوکینین بر کیفیت دانۀ ذرت تحت شرایط تنش خشکی

Abstract

تغییر سطوح هورمون‌های داخلی گیاه در اثر تنش خشکی بر کیفیت دانه تأثیرگذار است. این مطالعه به منظور ارزیابی تأثیر محلول‌پاشی سیتوکینین و اکسین در مراحل مختلف رشد بر ترکیبات دانه ذرت سینگل کراس 704 تحت شرایط تنش خشکی در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال‌ زراعی 1392 اجرا شد. آزمایش در سه محیط جداگانه، شامل محیط بدون تنش خشکی، تنش خشکی در مرحله رشد رویشی و تنش خشکی در مرحله رشد زایشی انجام شد. در هر محیط محلول‌پاشی سیتوکینین در سه مرحله (شاهد، 6-5 برگی و 10-8 برگی) و محلول‌پاشی اکسین نیز در سه مرحله (شاهد، ظهور ابریشم و 15 روز پس از ظهور ابریشم) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان پروتئین دانه (93/10 %) و قندهای محلول (80/5 %) در شرایط تنش زایشی به دست آمد درحالی‌که بیشترین میزان نشاسته (37/77 %) و ماده خشک دانه (83/90 %) در محیط بدون تنش خشکی حاصل شد. محلول‌پاشی سیتوکینین در مرحله 10-8 برگی باعث افزایش تبدیل نشاسته به قند‌های محلول شد درحالی‌که محلول‌پاشی اکسین در مرحله ظهور ابریشم باعث تبدیل قند‌های هگزوز به نشاسته، افزایش ظرفیت مقصد (آندوسپرم دانه) جهت دریافت میزان بیشتر نشاسته و همچنین افزایش ماده خشک دانه شد.