تاثیر کود نیتروژن و باکتری‌های محرک رشد گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد رازیانه (.Foeniculum vulgare Mill)

Abstract

به منظور ارزیابی کاربرد تلفیقی کود نیتروژن و باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی رازیانه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1394 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام اجرا شد. فاکتورهای آزمایش تلقیح بذر با کود زیستی (مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) در دو سطح (تلقیح و عدم تلقیح بذر) و سطوح کود شیمیایی نیتروژن در چهار سطح (صفر، 40، 80 و 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بودند. با افزایش مصرف نیتروژن از صفر تا 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به طور معنی‌داری و به ترتیب 15/4، 14/7، 13/8، 11/6، 12/9، 13/3و 16/5 افزایش یافت. همچنین در مقایسه با تیمار عدم تلقیح، تلقیح با کود زیستی تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد چتر در بوته و وزن هزار دانه را به ترتیب 16/2، 15/5و 11/5درصد افزایش داد. بررسی میانگین اثر متقابل کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه نشان داد که تیمار تلقیح با کود زیستی و مصرف 40 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه (82/45گرم در متر مربع) را تولید کرد. به ﻋﺒﺎرت دیگر، ﺗﯿﻤﺎر ﻣﺬﮐﻮر ﺿﻤﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻮد ﻧﯿﺘﺮوژن را نیز کاهش داد که این امر می‌تواند گامی به سوی تولید سالم و کشاورزی پایدار باشد.