ارزیابی توان رقابتی و عملکرد برخی ارقام لوبیا در تداخل با علف های هرز

Abstract

به منظور بررسی قدرت رقابتی برخی ارقام لوبیاL.) (Phaseolus vulgaris در تداخل با علف‌های‌هرز آزمایشی در دو سال 1393 و 1394 در مزرعه‌ای واقع در کرج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. وجین و عدم وجین علف‌های‌هرز و پنج رقم لوبیا (ناز، گلی، صیاد، درخشان و اختر) تیمارهای آزمایش بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر علف‌هرز و ارقام لوبیا بر روی اکثر صفات معنی دار شد؛ اما اثر سال و اثر متقابل دو فاکتور معنی دار نشد. کمترین تعداد و زیست توده علف‌های‌هرز (به‌ترتیب 17 بوته در متر مربع و 92 گرم در متر مربع) مربوط به رقم ناز بود. همچنین، بیشترین میزان عملکرد دانه (به ترتیب با مقادیر 81/261 و 58/230 گرم بر متر مربع) در تیمارهای عدم حضور علف‌هرز و رقم ناز بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین شاخص رقابت (52/1) متعلق به رقم ناز و پایین‌ترین مقدار آن (83/0) متعلق به رقم اختر بود. کاهش عملکرد دانه در شرایط وجین و عدم وجین علف‌های‌هرز در ارقام ناز، گلی، صیاد، درخشان و اختر به‌ترتیب 25/30، 91/32، 36/37، 50/38 و 78/38 درصد بود. به طور کلی ارزیابی صفات مختلف نشان داد ژنوتیپ‌های رونده و رشد نامحدود لوبیا (ارقام ناز و گلی) در مقایسه با ایستاده و رشد محدود (ارقام اختر و درخشان) رقابت کننده‌های قوی‌تری در برابر علف‌های‌هرز بودند. بنابراین با توجه به شرایط این مطالعه برای محیط‌های مشابه استفاده از رقم ناز پیشنهاد می‌گردد.