تاثیرکم آبی با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی در لوبیا Phaseolus vulgaris L) )

Abstract

دو آزمایش به‌صورت جداگانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1392 اجرا شد. آزمایش اول بررسی تنش متوسط بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 30 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) و آزمایش دوم بررسی تنش شدید بعد از مرحله غلاف دهی (آبیاری با تخلیه 70 درصد رطوبت ظرفیت زراعی) روی ارقام مختلف لوبیا شامل لوبیا سفید (داران)، لوبیا قرمز (آزادشهر)، لوبیا سبز (سان‌ری) و لوبیا چیتی (سامان) بود. نتایج تحقیق نشان داد که ارقام از نظر کلیه شاخص‎های مورد مطالعه در شرایط تنش متوسط و بدون تنش به جز سه شاخص TOL، SSI و STI اختلاف معنی‌داری داشتند. همچنین همبستگی مثبت و معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد بین عملکرد دانه و برخی شاخص‌ها همچون HARM، MP و GMP در دو شرایط تنش متوسط و بدون تنش مشاهده شد. بنابراین، این شاخص‌ها می‌توانند برای گزینش ارقام مقاوم به خشکی متوسط انتخاب شوند. در این مطالعه، لوبیا چیتی بیش‌ترین مقدار شاخص‌های HARM،MP و GMP را داشت و به‌عنوان متحمل‌ترین رقم در شرایط تنش متوسط شناسایی شد. در شرایط تنش شدید، ارقام از نظر شاخص‌های TOL، MP و GMP در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی‌داری داشتند. شاخص GMP همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد دانه در دو شرایط تنش شدید و بدون تنش داشت. به عنوان مناسب‌ترین شاخص برای گزینش ارقام متحمل به خشکی شدید شناسایی شد. بر اساس شاخص GMP، لوبیا قرمز و لوبیا چیتی به‌عنوان ارقام برتر در تنش شدید شناخته شدند.