اثر روی (Zn2+) و با و بدون نیتروپروساید سدیم Na2+(Fe(CN)5NO)2- بر رشد و برخی شاخص های فیزیولوژیکی کاج الدار (Pinus eldarica Medw)

Abstract

اگرچه روی یک عنصر ضروری برای گیاهان است ولی غلظت بالای آن سمی است و منجر ‌به اختلالات عملکردی و ساختاری می‌شود. بدین منظور غلظت‌‌های متفاوت روی صفر (شاهد) ، 100، 200 و 400 میلی‌گرم بر لیتر و اثر تیمار همزمان روی به همراه مقدار ثابتی (750 میلی‌گرم) از نیتروپروساید سدیم ( (SNPدر سال 92-91 در نهالستان شهرستان یزد انجام شد. سپس برخی شاخص‌‌های مورفولوژی و فیزیولوژیکی کاج الدار اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان تجمع فلز روی در تیمار بدون SNP در سه اندام ریشه، ساقه و برگ به‌‌ترتیب با افزایش غلظت تیمار‌ها افزایش می‌یابد، بیشترین تجمع در ریشه (mg/kg 80/538) و کمترین تجمع در برگ (mg/kg 73/105) دیده شد. کلروفیل a، b، کلروفیل کل، مالون دآلدئید و پرولین تغییر معنی‌داری نداشت، اما میزان قند‌های محلول در ریشه و برگ به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. در تیمار همزمان روی و SNP نیز با افزایش غلظت روی در خاک میزان آن در ریشه، ساقه و برگ بصورت معنی‌داری افزایش یافت و بیشترین مقدار در ریشه (mg/kg 36/662) و کمترین مقدار در برگ (mg/kg 16/46) دیده شد. بطور کلی می توان نتیجه گرفت کاج الدار به دلیل مقاومت خوب آن در غلظتml/l 400 در هر دو تیمار، بدون مشاهده هیچ گونه اثر منفی و جدی بر روی فاکتورهای مهم رشدی آن و همچنین توانایی تجمع بیشتر روی در ریشه‌ها نسبت به بخش‌های هوایی می‌توان از آن به عنوان گونه تثبیت کننده برای پاک‌سازی خاک‌های مناطق آلوده به روی استفاده کرد.