تأثیر پیش‌تیمار آبی (هیدروپرایمینگ) بر جوانه‌زنی، ویژگی‌های رویشی و عملکرد رازیانه (Foeniculum vulgare Mill) در شرایط تنش شوری

Abstract

چکیده پیش‌تیمار (پرایمینگ) یکی از تکنیک‌های بهبود جوانه‌زنی بذر است که می‌تواند باعث افزایش درصد و سرعت جوانه‌زنی، سبز شدن و در نتیجه افزایش توانایی جوانه‌زنی بذرها در شرایط محیطی تنش‌زا از قبیل شوری، دما و خشکی شود. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پیش تیمار آبی بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رویش بذر، استقرار گیاهچه‌ها و عملکرد بذر رازیانه توده بومی منطقه شیراز تحت شرایط تنش شوری در آزمایشگاه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در مزرعه به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی بصورت کشت بهاره مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها شامل پیش تیمار آبی در سه سطح (شاهد، 12 ساعت و 24 ساعت) و تنش شوری با نمک طعام (NaCl) در چهار سطح (شاهد، 5/2، 5 و 5/7 دسی‌زیمنس بر متر) بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که با افزایش تنش‌ شوری، ویژگی‌های جوانه‌زنی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه و گیاهچه بطور معنی‌دار کاهش یافت، اما میزان این کاهش برای بذرهای پیش تیمار شده کمتر بود. در مطالعه مزرعه‌ای پیش تیمار آبی باعث افزایش ارتفاع بوته، عملکرد زیستی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در گیاه رازیانه شد. در بین تیمارهای پیش‌تیمار آبی، بیشترین تأثیر را پیش‌تیمار آبی 24 ساعت داشت بطوریکه باعث کاهش معنی‌دار اثر تنش شوری بر مقدار صفات ارزیابی شده گردید.