بررسی نقش آنزیم های آنتی اکسیدان در عملکرد دانه گندم (.Triticum aestivum L) تحت تنش کم آبی پس از گلدهی

Abstract

آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در انجام شد. شش ژنوتیپ گندم و چهار سطح تیمار آبیاری (شاهد و تنش در زمان های 7، 17 و 23 روز پس از گرده افشانی) مورد بررسی قرار گرفت. ژنوتیپ ها شامل، دو ژنوتیپ متحمل به خشکی آذر-2 و سرداری، دو ژنوتیپ نیمه متحمل HN7 و DH-2049، و دو ژنوتیپ حساس به خشکی سارا و TEVEE بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی در زمان های مختلف پس از گرده افشانی سبب کاهش محتوی آب نسبی گیاه (به طور میانگین از %5/82 به %5/53) و محتوای کلروفیل برگ پرچم (به طور میانگین از 33/12 به 17/3 میلی گرم بر گرم) در ژنوتیپ های مختلف گندم شد. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شامل سوپر اکسید دیسموتاز(SOD)، کاتالاز (CAT) و پراکسیداز تحت خشکی به طور معنی داری افزایش یافت. همچنین ارقام متحمل که میزان مالون دی آلدهید کمتر، محتوای آب نسبی کمتر و میزان کلروفیل بیشتری در شرایط خشکی داشتند و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان بیشتری را نیز نسبت به ارقام حساس از خود نشان دادند. به نظر می رسد که فعالیت کمتر آنزیم های آنتی اکسیدان در ژنوتیپ های حساس منجر به کاهش تحمل گیاه به تنش خشکی و بنابراین کاهش بیشتر در عملکرد دانه گندم (به طور میانگین از 23/3150 کیلوگرم در هکتار به 21/1400 کیلوگرم در هکتار، کاهش %55/55) در مقایسه با ژنوتیپ های متحمل (به طور میانگین از 72/2800 کیلوگرم در هکتار به 69/1850 کیلوگرم در هکتار، کاهش %92/33) گردید.