پهنه‌بندی تعیین تاریخ کاشت، برداشت و طول دوره رشد مناسب جهت کاشت پاییزه چغندرقند در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی

Abstract

در این مطالعه به این منظور ابتدا پایگاه داده‌های اقلیمی تشکیل گردید. سپس پهنه‌بندی تاریخ کاشت و برداشت بر اساس نتایج طرح های تحقیقاتی و همچنین احتمال وقوع دماهای آستانه در مراحل مختلف نموی، انجام پذیرفت. جهت محاسبه آستانه بهاره شدن، دماهای ساعتی روزانه و طول روز برای هر ایستگاه و سال‌های مختلف محاسبه گردید. به منظور تعیین بهترین روش درون‌یابی،مدل‌های رگرسیونی، وزن‌دهی معکوس فاصله، کریجینگ و کوکریجینگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس تحلیل داده‌ها و پهنه بندی هر لایه با نرم‌افزار10.2 ARC GIS انجام پذیرفت. نتایج نشان داد تاریخ کاشت مناسب در جنوب استان خراسان رضوی و در شهرستان بردسکن و غرب شهرستان سبزوار در این استان پنجم تا پانزدهم مهر ماه تعیین گردید. این تاریخ کاشت برای مناطق جنوبی و نواحی شرقی و غربی استان خراسان جنوبی نیز توصیه می‌گردد. همچنین تاریخ برداشت مناسب در قسمت‌های جنوبی این استان‌ها از پانزدهم اردیبهشت لغایت پانزدهم خرداد می‌باشد. این مناطق بدلیل محدودیت های دمایی از طول دوره رشد کمتری نسبت به نواحی مرکزی برخوردار هستند. با این حال این اراضی درصد روزهای مناسب رشد و همچنین درجه روز رشد بیشتری نسبت به نواحی مرکزی داشته‌اند. همچنین نتایج پهنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی نشان داد بیشتر مناطق جنوب غربی استان خراسان جنوبی مجموع دماهای بهاره شدن را دریافت نکرده و بوته‌ها بهاره نمی‌گردند. ولی در بسیاری از مناطق مورد مطالعه بهاره شدن بوته‌های چغندرقند انجام می‌پذیرد. لذا جهت کاشت پاییزه چغندرقند در این مناطق استفاده از ارقام بسیار مقاوم به ساقه دهی توصیه می گردد.