برآورد ضریب خاموشی، کارایی مصرف تشعشع و ضرایب تولید ماده خشک گیاه کلزا (هایولا 401) در شرایط خوزستان

Abstract

به‏منظور برآورد ضریب خاموشی، کارایی مصرف تشعشع و ضرایب تولید ماده خشک گیاه کلزا (هایولا 401)، در تاریخ‏های مختلف کاشت و تراکم بوته، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1391-1390 انجام شد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت (8 آذر، 28 آذر و 18 دی) و چهار تراکم بوته (50، 70، 90 و 110 بوته در متر مربع) بودند. مقدار ضریب خاموشی به‏دست آمده برای گیاه کلزا در این آزمایش حدود 39/0 بود. مقدار کارایی مصرف تشعشع گیاه کلزا رقم هایولا 401 در تاریخ‏های کاشت مختلف 92/0 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزی به‏دست آمد. بررسی حداکثر ماده خشک تولیدی در بین ترکیبات تیماری اختلاف معنی‏داری نشان داد (05/0>P)، به‏طوری‏که بیشترین و کمترین میزان ماده خشک تولیدی به‏ترتیب در تاریخ کاشت اول و تراکم چهارم (2/1125 گرم در متر مربع) و تاریخ کاشت سوم و تراکم اول (368 گرم در متر مربع) مشاهده شد. حداکثر سرعت رشد محصول در فاز خطی در بین ترکیبات تیماری معنی‏دار بود (05/0>P). بیشترین و کمترین سرعت رشد محصول به‏‏ترتیب در تاریخ کاشت اول و تراکم چهارم (88/28 گرم در متر مربع در روز) و تاریخ کاشت سوم و تراکم اول (98/9 گرم در متر مربع در روز) به‏دست آمد. همچنین بررسی شاخص برداشت غلاف در مقابل روز پس از گلدهی نشان داد که افزایش شاخص برداشت غلاف در گیاه کلزا به طولانی‏تر بودن زمان پایان فاز خطی افزایش شاخص برداشت وابسته می‏باشد.