بررسی شاخص‌های روانسنجی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف در دانش‌آموزان دبیرستانی مدارس تیزهوشان: پایایی، روایی و ساختار عاملی

Abstract

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین شاخص‌های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) در دانش‌آموزان دبیرستانی مدارس تیزهوشان بوده است. روش تحقیق از نوع همبستگی بود. یک گروه نمونه به حجم 322 دانش آموز (162 دختر و 160 پسر) به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای در دبیرستان‌های مدارس تیزهوش شهر شیراز انتخاب شدند که مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف (1989) را تکمیل کردند. پس از تکمیل مقیاس توسط گروه نمونه، محتوای مقیاس به شیوه تحلیل عاملی و همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور بررسی پایایی آزمون از دو روش باز‌آزمایی و همسانی درونی استفاده شد. نتایج همسانی درونی برای 3 مؤلفه هدفمندی، رشد شخصی و تسلط بر محیط با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب ضرایب 92/0، 91/0 و 89/0 بدست آمد. همچنین پایایی این مقیاس با شیوه دوباره‌سنجی بر روی یک گروه30 نفری با فاصله زمانی 15 روز محاسبه شد که نتایج دامنه همبستگی بین81/0 تا 89/0را برای مولفه‌های بهزیستی بدست داد که این نتایج حاکی از پایایی مقیاس مذکور است. نتایج تحلیل عامل نشان داد که این مقیاس ریف در ایران با حذف 30 آیتم از 6 مولفه به 3 مولفه تقلیل یافت. در مجموع نتایج تحلیل عاملی نشان داد که 39/36 درصد واریانس مقیاس توسط این سه عامل تبیین شده است. با توجه به بار عاملی گویه‌ها مقیاس مذکور از روایی مناسبی برخوردار است. به‌طور کلی می‌توان بیان کرد که مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف دارای اعتبار و روایی مناسبی است و از این مقیاس می توان در موقعیت بالینی و پژوهشی استفاده نمود.