ارزیابی طرح های ساماندهی رودخانه با استفاده از مدل MIKE11 (مطالعه ی موردی: رودخانه ی زرینه در حومه ی شهر شاهین دژ)

Abstract

<strong>چکیده</strong> تغییر در هندسه و مورفولوژیک رودخانه، که منجر به تغییر مشخصه‌های هیدرولیک جریان می­شود باید همواره مورد توجه باشد. در این تحقیق شرایط هیدرودینامیکی بازه­ ی بالادست و پائین‌دست سازه­ی پل وحدت در شهر شاهیندژ آذربایجان غربی به طول یک کیلومتر با نرم‌افزار MIKE11 در شرایط موجود و سناریوهای مـختلف متأثر از عملیات ساماندهی شبیه­سازی شـد. در شـرایط موجود (پل با دهنه­ ی 120متری)، به ازای دوره­ی بازگشت 25 سال رودخانه (دبی1200مترمکعب بر ثانیه)، سطح آب بالاتر آمده و سواحل اطراف در معرض خطر سیل قرار می‌گیرد. با عملیات ساماندهی و تعریض پل به دهنه­ ی 300 متری، علاوه­ بر آزادسازی حدود 90 هکتار از اراضی مجاور در دو سمت رودخانه، مقادیر سطح جریان و به تبع آن تراز سطح آب در حدود 65 سانتی‌متر کاهش داشته که باعث افزایش ظرفیت میزان آبگذری رودخانه (در حدود 115 هزار مترمکعب) در محدوده­ ی مورد نظر خواهد شد. ضمناً میزان خطای برآورد حجم جریان (‌REV‌) و میزان خطای نسبی در دبی اوج (REQP‌) برای شرایط ساماندهی به ترتیب برابر 197/0 و 792/1 درصد بوده که در حدود 068/0 و 82/2 درصد نسبت به شرایط موجود کاهش داشته که بر اساس دامنه­ ی شاخص‌های آماری، تناسب کاملی بین داده‌های مشاهداتی و شبیه‌سازی‌شده وجود داشته است.‌ این مقادیر نشانگر تأثیر بالقوه عملیات ساماندهی رودخانه در آبگذری و روندیابی جریان است.