اولویت بندی حوضه های آبخیز از نظر ریسک خطر وقوع زمین لغزش در استان کرمانشاه براساس مدل تصمیم گیری چندمعیاره (ELECTRE-1)

Abstract

<strong>چکیده </strong> زمین لغزش یکی از مخاطرات ژئومورفولوژیکی از نوع حرکات دامنه ­ای با خسارت­های اکولوژیکی و اقتصادی بالا می­باشد. اولویت­ بندی زیرحوضه­ های یک حوضه­ ی آبخیز براساس پتانـسیل وقوع زمین لغزش، با هدف تعیین اولویت در سیاست­ گذاری­ ها و اقدامات مدیریتی می­تواند نقش مهمی در مدیریت بهینه ­ی آبخیز­ها داشته باشد. در تحقیق حاضر از روش تصمیم­ گیری چندمعیاره (الکترا) به منظور اولویت­ بندی زیرحوضه ­های آبخیز استان کرمانشاه از نظر ریسک خطر وقوع زمین­ لغزش استفاده شده است. معیار­های در نظر گرفته شده، شامل ده معیار مختلف شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، تراکم آبراهه، تراکم گسل، دما، بارش، زمین­ شناسی، کاربری و تراکم گسل است که از معیار­های مهم و تأثیر­گذار بر وقوع زمین­ لغزش هستند. وزن معیار­ها بر اساس مدل آنتروپی آنها به دست آمده و با استفاده از مدل الکترا شش زیرحوضه­ ی آبخیز در استان اولویت­ بندی، بررسی و سپس نقشه­ ی اولویت­ بندی این شش زیرحوضه­ ی آبخیز تهیه شد. تهیه­ ی نقشه­ ی اولویت­ بندی این امکان را فراهم مـی­سازد که مناطق آسیب­پذیر شناسایی و در برنامه ­ریزی محیطی مد نظر قرار گیرند. نقشه­ ی اولویت­ بندی منطقه ­ی مورد نظر نشان می­دهد که زیرحوضه­ ی ریزه ­وند ماهیدشت در اولویت اول و زیرحوضه­ ی کنگیر در اولویت آخر قرار دارند. به­ گونه ­ای که براساس نتایج به دست آمده حدود 34 درصد لغزش­ های منطقه در زیرحوضه­ ی ریزه­ وند ماهیدشت رخ داده که علت اصلی آن تکتونیک و جنس سازند­های سطحی است. در نتیجه این منطقه از لحاظ ضرورت انجام اقدامات مدیریتی در اولویت است.