نفوذ عمقی رسوب و اثرات آن بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در پخش سیلاب کاشمر

Abstract

<strong>چکیده</strong> علاوه بر کـمبود بارندگی، وقوع سیلاب­ های شدیـد از ویژگـی­ های اقلیمی مناطق خشک و نیمه­ خشک است. رسوبات موجود در سیلاب­ ها موجب تغییر ویژگی­ های فیزیکی و شیمیایی خاک می­شوند. در این تحقیق آثار پخش سیلاب بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی و عمقی کانال­های پخش سیلاب کاشمر بررسی شد. از اعماق 50-0 و 100-50 سانتی­متری از سطح خاک پنج کانال ابتدایی پخش سیلاب و عرصه­ ی بالادست آن به عنوان شاهد نمونه ­برداری شد. درصد شن، ماسه و رس و مقدار EC، pH، بی­کربنات، سولفات، کلر، پتاسیم و سدیم در آزمایشگاه تعیین شد. نفوذپذیری خاک با استوانه­های دوتایی اندازه­گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری نمونه­ ها در قالب طرح بلوک تصادفی - سیستماتیک و مقایسه­ ی میانگین­ ها با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد میزان نفوذپذیری در بین کانال­ها در سطح احتمال 1% تفاوت معنی­دار دارند. به طوری که کانال­های 1 و 2 با کمترین نفوذپذیری در یک گروه و کانال­ های 3، 4، 5 و عرصه­ ی شاهد با نفوذپذیری زیاد در گروه دیگری قرار گرفتند. درصد شن، سیلت و رس در عمق 50 سانتی­متری خاک تفاوت معنی­ داری در سطح 5% بین کانال­ های عرصه ­ی پخش و شاهد نداشتند. مقدار pH در عرصه ­ی پخش نسبت به عرصه­ ی شاهد افزایش معنی­ دار و مقدار EC، بی­کربنات، کلر، سولفات و سدیم کاهش معنی­ دار در سطح 1% داشتند. مقدار پتاسیم خاک در عرصه­ ی پخش نسبت به شاهد تفاوت معنی­داری در سطح 5% نداشت. به طور­ کلی پخش سیلاب، نفوذپذیری خاک کانال­ های پخش را بیشتر تحت تأثیر قرار داده است و بیشترین تغییرات فیزیکی و شیمیایی در خاک سطحی اتفاق افتاده است.