مورفومتری لغزش بزرگ سیمره و بازسازی تأثیرات لندفرمی آن در کواترنری پسین (رشته‌کوه زاگرس در ایران)

Abstract

<strong>چکیده</strong> زمین‌لغزش سیمره یکی از بزرگ‌ترین لغزش­های شناخته‌شده جهان است که در جنوب غرب ایران قرارگرفته است. هدف این پژوهش بررسی ویژگی­ها و تأثیرات ژئومورفولوژیکی این زمین‌لغزش است. برای دست‎یابی به این هدف، از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‎شناسی، نقشه‌های رقومی استفاده شده است. روش پژوهش تجربی و بر پایه تحلیل داده‌های میدانی است. برای این کار، فرآیند رخداد زمین­لغزش، علل وقوع و خصوصیات مورفومتریک زمین­لغزش در سه بخش سطح لغزش، توده­ی لغزشی و مؤلفه‌های جابه‌جایی لغزش به همراه رسوبات ته‌نشست شده در دریاچه­های سدی سیمره و چینه­شناسی آن‌ها مطالعه شده است. نتایج مورفومتری زمین‌لغزش شواهدی از نقش عوامل گوناگون در آن است. در میان آنها زیربری لایه­های آهک آسماری توسط رود سیمره و کشکان مهم‌ترین عامل رخداد آن می­باشد. این لغزش موجب تشکیل دریاچه سدی در پشت توده­ی لغزشی شده و این دریاچه در اثر تکرار لغزش دارای پادگانه­های متوالی است. نتایج مورفومتری دریاچه به ‌ویژه برآورد حجم آب (642/45 میلیارد مترمکعب) و رسوب دریاچه (422/23 میلیارد مترمکعب) و مقایسه زمان پر شدن این حجم آبی (8/19 سال) با توجه به حجم آب ورودی به دریاچه (3/2 میلیارد مترمکعب در سال) با مدت ‌زمان لازم برای ته‌نشست تمامی این رسوبات (5/1913 سال) نشان می­دهد دریاچه چند مرحله و در نتیجه تکرار انسداد رود سیمره توسط تکرار زمین‌لغزش تجدید شده است. چینه­شناسی رسوبات دریاچه­ای تجدید محیط دریاچه­ای را در چهار مرحله روشن می‌کند. توالی پادگانه‌های دریاچه‌ای و سایر شواهد، مقیاس‌های متفاوت تکرار زمین‌لغزش بزرگ سیمره را تأیید می‌کند.