کاربرد دو روش ناپارامتریک در تعیین آستانه‌ی عوامل مؤثر بر رشد طولی آبکندها با استفاده از تکنیک‌های داده‌کاوی (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبخیز سنگانه‌ی کلات)

Abstract

<strong>چکیده</strong> تعیین آستانه‌ی عوامل مؤثر بر رشد طولی آبکندها می‌تواند به مدیران و تصمیم‌گیران کمک کند تا بتوانند با شناخت دقیق، راه‌کار مناسبی را پیش‌بینی و از تخریب اراضی به ‌نحو مطلوب جلوگیری به عمل آورند. هدف از انجام پژوهش حاضر در حوضه‌ی آبخیز سنگانه‌ی کلات تعیین آستانه‌ی عوامل مؤثر بر رشد طولی آبکندها با استفاده از تکنیک‌های داده‌کاوی می‌باشد. در این پژوهش ابتدا بر اساس مطالعات میدانی مشخصات مورفومتری 23 آبکند همراه با نمونه‌برداری از خاک شامل تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مؤثر خاک اندازه‌گیری گردید. سپس با بهره‌گیری از روش‌های ناپارامتریک الگوریتم خوشه‌بندی<em>K</em>-<em>Means</em> و درخت تصمیم CARTبه تعیین آستانه‌ی عوامل مؤثر بر گسترش طولی آبکندها پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مهم­ترین عوامل مؤثر بر گسترش طولی آبکندها در این منطقه عرض آبکند، نسبت جذب سدیم، شیب پیشانی آبکند و درصد سیلت می‌باشد. همچنین مهم­ترین عامل شکل‌گیری فرسایش آبکندی در منطقه‌ی مورد مطالعه و گسترش آن تحت تأثیر عوامل اقلیمی از یک طرف که باعث ایجاد رواناب و تغییر در میزان نفوذپذیری، و از طرف دیگر تحت تأثیر ویژگی‌ها و خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک‌های منطقه می‌باشد. بنابراین ارائه‌ و اعمال راه‌کارهایی جهت اصلاح خاک و حوضه‌ی آبخیز بالادست آبکندهای این منطقه می‌تواند در کاهش گسترش آبکندها تأثیرگذار باشد.