بررسی تأثیر پارامترهای هیدروکلیماتولوژیکی آجی چای بر تغییرات تراز آب دریاچه ی ارومیه با استفاده از مدل ترکیبی موجک - من کندال

Abstract

هدف از این مقاله تعیین روند و بررسی ارتباط سری­های زمانی بلندمدت تراز سطح آب دریاچه­ی ارومیه و دیگر پارامتر­های هیدروکلیماتولوژیکی حوضه­ی شامل بارش، رواناب، دما و رطوبت نسبی، در مقیاس­های ماهانه، فصلی و سالانه با استفاده از آزمون من-کندال و تبدیل موجک گسسته است. آزمون من­-کندال و من-کندال دنباله­ای برای ترکیب­های مختلف زیر سری­های حاصل از تبدیل موجک گسسته، جهت تعیین زیر سری زمانی جزئی که مسئول اصلی تولید روند در سری­های زمانی است، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد در سری­های زمانی پارامتر­های هیدروکلیماتولوژیکی در مقیاس ماهانه، تناوب 8 ماهه اصلی­ترین تناوب در تولید روند است. بعلاوه نتایج حاکی از روند منفی قابل‌ملاحظه‌ای در مقیاس­های مختلف از سری­های زمانی سطح آب دریاچه و رواناب است و سری­های زمانی بارش، دما و رطوبت نسبی در حالت کلی روند­های چشمگیری نداشته­اند. از نتایج این تحقیق چنین برمی­آید که در سال­های اخیر کاهش روند در سری­ زمانی رواناب نقش اساسی را در خشکی دریاچه ارومیه ایفا کرده است. همچنین براساس نتایج آزمون من-کندال دنباله­ای، از سال 1377 به بعد، یک روند کاهشی قابل‌ ملاحظه‌ای در هر دو سری زمانی سطح آب و رواناب در مقیاس ماهانه دیده می­شود. در نهایت روش تحلیل روند سن (Sen) به کار رفته، نتایج به دست آمده از روش آزمون من-کندال بر پایه موجک را تأیید کرد.