بررسی نهشته‌های تراس‌های پلیو-کواترنری حوضه‌ی آبریز اهرچای علیا

Abstract

منطقه­ی بالادست حوضه­ی اهرچای به علت کوهستانی بودن سرشاخه­هایش در معرض فرسایش است. بیشتر سرشاخه­های حوضه دایمی بوده، شاخه­ها در منطقه ی هموار به رود مئاندری تبدیل می­شوند. دشت اُزومدل ورزقان، به وسیله­ی فعالیت آتشفشانی در نزدیکی روستای صغندل به وجود آمده است. بدین صورت که بعد از انسداد، به وسیله مواد رسوبی پر شـده و به دشت تبدیل شده است. حفر بستر توسـط اهرچای باعث ایجاد ترانشه و نمایان شدن رسوبات دریاچه­ای می‌شود. بارندگی و ذوب بـرف­ها در فصل بهار و اواخر زمستان موجب طغیان رودخانـه و فرسایش و حمل رسوبات می­شود. در مناطق دارای شیب ملایم­تر، رسوبات رودخانه ته­نشست شده، در مناطق پایکوهی و پست تراس­های آبرفتی تشکیل می‌دهند. این پژوهش ویژگی­های ژئومورفیک نهشته­های این تراس­ها را مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور 15 نمونه از نهشته­های تراس­ها جهت انجام مطالعات دانه­بندی برداشت شده، سپس از روی نمودارها، پارامتری مختلفی مانند (MD)، (MZ)، (QI)، (SKG) و (SKI) استخراج شده و به صورت جداگانه مورد تجزیه و تـحلیل قـرار گرفـته‌اند. دانه­بنـدی برخی از تراس­ها دارای ویژگی رسوبات دریاچه­ای و بـقیه نـیز ویـژگی تراس­های رودخانه­ای را دارند.