بررسی پتانسیل وقوع زمین لغزش در حوضه آبخیز رودخانه میمه در استان ایلام به روش تحلیل شبکه (ANP)

Abstract

مدیریت بلایای طبیعی نیازمند اطلاعات مکانی، جهت آمادگی در برابر خطرات و کاهش روند آنها می­باشد. در این زمینه ارزیابی پتانسیل وقوع زمین لغزش در منطق ه­ای که به ­دلیل وضعیت جغرافیایی و ساخت و سازهای انسانی مستعد لغزش می­باشد ضروری می­نماید. منطقه مورد مطالعه، حوضه آبریز میمه در جنوب استان ایلام، شهرستان دهلران، بخش زرین­ آباد در موقعیت جغرافیایی بین ¢58 ^°46 تا ¢2 ^°47 طول شرقی و ¢1 ^°33 تا ¢19 ^°33 عرض شمالی قرار دارد. حوضه آبریز میمه نیز به­ دلیل داشتن وضعیت خاص لیتولوژیکی، اقلیمی و کاربری اراضی، ناهمواری­ های جوان با اختلاف ارتفاع زیاد و دامنه­ های پر شیب از حساسیت برخوردار است. از طرفی امروزه دخالت انسان در این حوضه افزایش یافته است؛ لذا مطالعات بیشتر در منطقه ضروری به ­نظر می­رسد. در بررسی وقوع زمین لغزش در محدوده حوضه آبریز رودخانه میمه، روش تحلیل شبکه (ANP) مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش از چند معیار (شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری زمین، بارندگی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، طبقات ارتفاعی) برای تعیین مناطق مستعد استفاده شده است. روش کار بر مبنای تجزیه، تحلیل معیارها در محیط نرم­افزار Super Decision و سپس همپوشانی لایه ­های اطلاعاتی در محیط نرم ­افزار ARCGIS و تلفیق مدل تحلیل شبکه­ ای (ANP) و شاخص همپوشانی است. نتایج نشان داد که فرآیند تحلیل شبکه با نقشه پراکنش زمین لغزش­ ها 69/81 درصد تناسب دارد همچنین تفسیرضرایب نشان داد که معیارهای، بارندگی، لیتولوژی، طبقات ارتفاعی نقش مهمی در زمین لغزش­ های منطقه دارند.