پتانسیل کارست زایی در سنگهای کربناته (مورد مطالعاتی سازند آسماری، جنوب غرب ایران)

Abstract

از آنجایی که تمام سازه‌های مهندسی در ارتباط مستقیم با زمین هستند بنابراین لازم است که خصوصیات زمین‌شناسی مهندسی ساختگاه این سازه‌ها مورد بررسی قرار گیرد. سازه‌های آبی از جمله این سازه‌ها هستند که به علت حضور آب و واکنش بین آب و زمین اهمیت این مطالعات بیشتر می‌شود. سازه‌های آبی بنا شده بر روی سنگهای انحلال پذیر ممکن است با گسترش و توسعه درز و شکافها و ایجاد کارست در معرض خطر قرار گیرند. در این نوشتار سعی شده است پتانسیل انحلال و کارست زایی سنگ آهک در سرعت آب و دمای متفاوت، با توجه به اندازه اولیه درزه‌ها بررسی شود. روش ارزیابی بر اساس کارهای آزمایشگاهی و روی نمونه‌هایی از مغزه سنگهای سازند آسماری، در استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است. تحقیقات نشان می‌دهد عوامل مختلفی در چگونگی رفتار درزه‌ها در مقابل جریان آب تاثیر دارند که می-توان به میزان بازشدگی اولیه درزه‌ها، سرعت جریان، دما، اسیدیته و ... اشاره کرد. در این تحقیق سرعت انحلال درزه‌ها در مقابل جریان آب با بازشدگی‌های متفاوت و در دماهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمایشات نشان‌دهنده رابطه مستقیم بین کاهش دما و افزایش میزان انحلال و رابطه غیر مستقیم بین افزایش میزان بازشدگی و اندازه اولیه دهانه درزه می‌باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد بازشدن و بسته شدن درزه در مقابل عبور جریان آب با شرایط یکسان تحت تاثیر سرعت آب و میزان بازشدگی آنها می‌باشد بطوریکه درزه با بازشدگی 3/0 میلیمتر در سرعت بالا بازشدگی و در سرعت پایین پرشدگی نشان می‌دهد.<br /> واژه‌های کلیدی: انحلال پذیری، سنگ کربناته، سازند آسماری، درزه کارست زایی