قراردادهای بیع‌متقابل و چالش‌های مالیاتی آن در صنعت نفت و گاز ایران

Abstract

تمایل به استفاده از تخصص و منابع مالی سرمایه­گذاران خارجی از یک سو و نیز محدودیت­های ناشی از اصول 44، 45، 80 و 81 قانون اساسی و سایر قوانین مربوطه از سوی دیگر، سبب گردید تا در دهه­های اخیر، یکی از شیوه­های اصلی برای جذب سرمایه­گذاران خارجی در صنعت نفت و گاز ایران، استفاده از ظرفیت­های قراردادهای بیع­متقابل باشد. با ورود سرمایه­گذاران خارجی به ایران، نحوه اخذ مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده از چنین پیمانکارانی با توجه به اتخاذ یکی از روش­های درصد پیشرفت پیمان و یا کار تکمیل شده برای شناسایی سود، به یک موضوع چالش بر­انگیز در میان مأموران مالیاتی تبدیل گردید. به دلیل عدم وجود وحدت رویه در میان مأموران مالیاتی، هدف پژوهش حاضر بررسی مسئله مزبور با استفاده از روش مطالعات کتابخانه­ای است. یافته­های پژوهش حاکی از آن است که سازمان امور مالیاتی کشور می­تواند حسب سیاست­های حاکم و محتوای (ماهیت) قراردادهای بیع­متقابل، از روش درصد پیشرفت پیمان (رویکرد رجحان شکل بر محتوا) و یا روش درصد پیشرفت پیمان و روش کار تکمیل شده به صورت همزمان (رویکرد رجحان محتوا بر شکل) استفاده نماید. افزون­بر این با توجه به روشی که برای وصول مالیات بر عملکرد مورد پذیرش قرار می­گیرد، مالیات بر ارزش افزوده نیز محاسبه و از این پیمانکاران مطالبه و وصول گردد.