ارزیابی کاربرد هورمون اسید جیبرلیک در بهبود تلاقی گندم × ذرت در روش حذف کروموزومی

Abstract

گیاهان هاپلوئید از این نظر بسیار مورد توجه می‌باشند که مدت‌زمان رسیدن به لاین‌های خالص را کوتاه‌تر می‌نمایند. مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی تأثیر هورمون اسیدجیبرلیک و نیز تعیین زمان‌های بهینه کاربرد آن بر تولید جنین در روش حذف کروموزومی صورت پذیرفت. از 6 ژنوتیپ F2حاصل از تلاقی‌های گندم نان به‌عنوان والد مادری جهت تولید جنین‌های هاپلوئید گندم استفاده گردید. هورمون اسیدجیبرلیک به‌صورت محلول‌‌پاشی بر روی سنبله‌های گرده‌افشانی شده با گرده ذرت و نیز ساقه‌ها و برگ‌ها استفاده شد.‌‌ زمان‌های کاربرد هورمون اسیدجیبرلیک عبارت از 2 ساعت، 2 روز، 4 روز، 6 روز، 8 روز و 10 روز پس از گرده‌دهی بودند. بالاترین میزان بذر از ژنوتیپ شماره 3 با 09/76 درصد و همچنین اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 2 ساعت پس از گرده‌دهی با 09/85 درصد به دست آمد. بیشترین جنین هاپلوئید از ژنوتیپ شماره 2 با 32/8 درصد و اسپری هورمون اسیدجیبرلیک در 6 روز پس از گرده‌دهی با 99/6 درصد به دست آمد. در بین تیمارهای مورد ارزیابی هیچ‌کدام از آن‌ها بر میزان تولید جنین هاپلوئید افزایش قابل ملاحظه‌ای را نسبت به شاهد نشان نداند. نتایج نشان داد که استفاده از هورمون اسیدجیبرلیک و نیز زمان‌های کاربرد آن در افزایش بذر و اندازه جنین نقش داشت.