سنّت و نوآوری در اشعار حسن عطار

Abstract

حسن عطار شاعر نیوکلاسیک قرن نوزدهم میلادی میانه روی «سنّت و نوآوری»در نظم اشعاراست. سنّت در شعر او گاهی شکل و گاهی محتوا را در بر می گیرد. هدف وی از به کارگیری قالب های کلاسیک درفرم بازگرداندن شعر از شیوه های عامیانه دوران «فترت» به جایگاه اصلی خود از نظراستحکام سبک بود. ازحیث محتوا درون مایه های قدیمی با همان تعابیر کلیشه‌ای در اشعار او آشکار گردید؛ اما وی هنرمندانه همان تعابیر تقلیدی را با اوزان عروضی مناسب، فن حس‌آمیزی، اندیشه‌های رومانتیک و اجتماعی درآمیخت و بدین‌گونه به آن صبغه‌ای نو بخشید. فرم اشعار عطار تهی از نوآوری است؛ اما باتوجه به آن که وی درک کاملی از اوضاع سیاسی- اجتماعی روزگار خود داشت در محتوای شعر به لحاظ اندیشه، خیال، اغراض و برخی تعابیر شعری نوآوری کرد. عطار سنّت در شکل را با اندیشه های تازه و نوآوری در محتوا را برای بیان احساسات مردمی به‌کار گرفت. مقاله حاضر به این نتیجه دست یافت؛عطار شاعری مقلّد نبود که به سبک شاعران دورة «فترت» خود را مقید به‌ بکارگیری محسنات بدیعی، قالب‌های فولکلوریک و اغراض کلیشه‌ای کند یا فقط سبک شاعران بزرگ دوره «جاهلی» و طلایی «عباسیان» را به کار گیرد بلکه آگاهانه در سبک شعر نوآوری کرد. بدین ترتیب اهداف شعری نو در اندیشه‌های آزادی خواهانه وی نشان می‌دهد که نوآوری‌های او با درک کامل شرایط زمان صورت گرفت وبا قالب کلاسیک قصیده نمود پیداکرد .