آراءالفلاسفه‌ی منسوب به آمونیوس

Abstract

در مقاله‌ی حاضر یکی از منابع اولیه‌ی تاریخ‌نگاری فیلسوفان یونانی در جهان اسلام، با عنوان آراء الفلاسفة، یا اختلاف الأقاویل فی المبادی، معرفی شده است که از آن نسخه‌ی خطی منحصر به فردی باقی مانده است. در سده‌های نخستین اسلامی آراء الفلاسفة را، به غلط، ترجمه‌ی عربی اثری از آمونیوس می‌پنداشته‌اند، اما اهمیت و تأثیر این رساله در استنادها و اقتباسهایی که دانشمندان برجستۀ اسلامی نظیر بیرونی و شهرستانی از آن داشته‌اند، آشکار می‌شود. نتیجۀ توجه به جایگاه آمونیوس هرمیایی و مروری بر مضامین نقل شده در این اثر نشان می‌دهد که باید آن را علاوه بر وجه تاریخ‌نگارانه‌اش در ردیف متون منحولی قرار داد که گرایش فلسفی مسلط نوافلاطونی را در دوره‌ی تکوین فلسفه‌ی اسلامی بازتاب می‌دهند.