نگاهی به اسلوب معادله در شعر صائب با تکیه بر نقش خواننده

Abstract

تغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول در دو قرن قبل از آن و ضعف شدید بنیان های علمی-آموزشی و فرهنگی ایران، شاعران سبک هندی یا به هند رفتند یا در ایران ماندند و با مخاطب معاصر خود و درک نسبی او از شرایط ادبی و اجتماعی کنار آمدند. در این پژوهش ضمن نگاه به مقولۀ نظریۀ سبک هندی و توجه به نسبت آن نظریه با مخاطب فارسی زبان سعی شده تا جایگاه و ارزش مخاطب سنجیده شود و از اسلوب معادله به عنوان یکی از زمینه های ادبی برای ایجاد ارتباط با مخاطب عام سخن به میان بیاید. نتیجه حاصل از این پژوهش این شد که متون ادبی سبک هندی عمدتاً متونی بسته اند، حاصل اندیشه اند، از اشراق کمتر بهره گرفته اند و مخاطب آن ها مخاطبی معمولی با سطحی نازل از دانش های مکتبی است.