جستاری در ویژگی‌های سبکی التوسل الی الترسل

Abstract

<span lang="FA">مجموعه نامه­های "التوسل الی الترسل" اثر بهاءالدین محمّد بغدادی از قرن ششم هجری تا کنون همواره به‌عنوان یکی از نمونه­های ممتاز فنّ ترسّل مورد توجّه بوده است. این مسأله ناشی از شاخصه‌های ادبی و زیبایی‌شناختیِ خاصِّ این اثر است. در این نوشتار با تکیه بر اصل خوانشِ سبک‌شناختی و نقّادانه، عناصر مؤثر در شکل‌گیری بافت ادبی و زیبایی‌شناختیِ التوسل الی الترسل در دو سطح "گزینش و چینش واژگان" و "بافت موسیقایی کلام" بررسی و تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد با وجود ساختار کلیشه‌ایِ نامه‌نگاری دیوانی در دنیای قدیم، و نیز با وجود اندک بودن تنوّعِ فنون ادبی در نثر التوسل الی الترسل، گرایش مؤلف به ایجاد تناسب‌ها و تناظرهای معنایی و موسیقایی در متن، وحدت زیبایی‌شناختیِ خاصّی به این اثر داده است، چنان‌که این وحدت به‌صورت توأمان در سطوح مختلفِ بافت موسیقایی کلام، بافت معنایی کلام، تناسب با نوع مخاطب، و نیز در تأمین اهداف هژمونیک نامه‌ها، نمود یافته است. </span>