هنرسازه‏ هاى زبانى سروده‏ هاى م.امید "مطالعه موردى، آخر شاهنامه"

Abstract

آخر شاهنامه، سومین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث و دربردارنده سروده‏هاى او در میان سال‏هاى (1335 تا 1338 ه .ش) است که اغلب در قالب نیمایى سروده شده‏اند. در این مقاله، هنر سازه‏هاى زبانى به‏کاررفته در مجموعه آخر شاهنامه بررسى مى‏شود؛ هدف از این بررسى، تعیین و توصیف عناصرى است که در تشخّص و برجستگى زبانى و ادبى سروده‏هاى این مجموعه، مؤثّر بوده‏اند. در این راستا، سى‏ودو سروده، مطالعه و بررسى و سازه‏هاى زبانى تکرارشونده در آن‏ها دسته‏بندى و براساس منابع معتبر، نام‏گذارى شد. در این تحقیق دریافته‏ایم که هنرسازه‏هایى چون ترکیب‏هاى واژگانى نوساخته شاعر، قاعده‏کاهى نحوى، آشنایى‏زدایى معنایى و باستان‏گرایى نحوى و واژگانى در برجسته‏سازى ادبى این سروده‏ها بسیار مؤثّر بوده‏است. کاربرد این سازه‏هاى زبانى نشان مى‏دهد که شاعر در سروده‏هاى خود به تصرّف در هر دو محور جانشینى و هم‏نشینى زبان، گرایش و توجّه داشته است.