تحلیلی بر کارکرد نظام آموزشی در آموزش و رشد اخلاقی دانش آموزان با محوریت محتوای کتاب‌های درسی و شیوه تدریس معلمان

Abstract

رشد اخلاقی هدفی است که همواره در تمامی نظام‌های آموزشی مورد تأکید است. این مقاله به تحلیل کارکرد نظام آموزشی با محوریت محتوای کتاب‌های درسی و شیوه تدریس معلمان در رشد اخلاقی اختصاص دارد. روش پژوهش کیفی و برای جمع‌آوری داده‌ها از روش تحلیل محتوا و مصاحبه استفاده شد. از بین کلیه کتاب‌های درسی دوره راهنمایی، کتاب‌های تعلیمات دینی، فارسی، تعلیمات اجتماعی، تاریخ و علوم (15 مورد) انتخاب و محتوای آن‌ها تحلیل شد. همچنین با 24 معلم در قائم شهر مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. نتایج نشان داد کتاب‌های فارسی، تعلیمات دینی و تعلیمات اجتماعی بیشترین توجه را و کتاب‌های تاریخ و علوم توجه کمتری را به مقوله اخلاق مبذول داشته‌اند. همچنین، معلمان از روش‌های معلم محور در کلاس درس استفاده می‌نمایند و در رشد اخلاقی صرفاً بر الگوبرداری از عامل‌های مهم جامعه‌پذیری تأکید می‌نمایند. به نظر می‌رسد در آموزش اخلاق نظام آموزش و پرورش باید متناسب با سطح رشد شناختی دانش آموزان نوجوان دوره راهنمایی عمل کند.