تبیین دلایل شکست اصلاحات آموزشی و میزان مقاومت معلمان

Abstract

هدف این پژوهش تبیین دلایل شکست اصلاحات آموزشی و میزان مقاومت معلمان در مواجهه با طرح‌‌های اصلاحی برنامه درسی است. ابتدا با روش سنتز پژوهشی، پژوهش‌‌های موجود در زمینه مورد بحث گردآوری شده، سپس جهت مطالعه میزان مقاومت معلمان، واکنش‌‌های 137 معلم دوره ابتدایی (پایه‌‌های اول، دوم و سوم) نسبت به اصلاحات آموزشی جمع‌آوری و تحلیل شده است. نتایج نشان داده است اصلاحات آموزشی با مقاومت معلمان تازه‌کار و باسابقه مواجه است. جامعه آماری پژوهش شامل 78 نفر معلم روستایی و 59 نفر معلم شهری کم‌سابقه و پر سابقه بودند. یافته‌ها نشان داد حدود 68 درصد معلمان مرد روستایی و شهری مخالف تغییرات بودند. این یافته بین معلمان روستایی زن نیز 67 درصد بود. درصد مخالفان در بین معلمان زن شهری اندکی کمتر و 59 درصد بود. آزمون تی نشان داد بین معلمان زن و مرد، معلمان شهر و روستا و معلمان کم‌سابقه و پر سابقه تفاوت معنی‌داری در نحوه رویارویی با تغییرات وجود ندارد. مجموع یافته­های سنتز پژوهی و پیمایشی نشان داد شکست اصلاحات آموزشی در ایران به دلایل زیر اتفاق می‌افتد: عدم زنده انگاری پدیده مدرسه، برنامه درسی و گروه اجرا کننده آن و در نظر نگرفتن بعد فرهنگی در اصلاحات آموزشی. نمی‌توان بدون درک عملکرد واقعی مدارس به تغییر خوش‌بین بود. نقطه شروع اصلاحات در تحول بنیادین اخیر، درک شیوه‌‌های عملکرد واقعی مدارس نبوده است. در آخر پیشنهاد‌هایی برای اجرای مؤثر تغییرات ارائه شده است.