نیازهای سواد رسانه ای دانشجویان دوره کارشناسی

Abstract

امروزه رسانه‌های متنوع با شیوه‌های گوناگون فرآیندهای فکری و تصمیم‌گیری مخاطبان خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند. از این‌رو داشتن صلاحیت‌های سواد رسانه‌ای یکی از الزامات شهروندان در عصر رسانه‌هاست. هدف این پژوهش تعیین نیازهای آموزشی دانشجویان در زمینه سواد رسانه‌ای با توجه به وضعیت موجود سواد رسانه‌ای آنهاست. این پژوهش در دو مرحله‌ انجام پذیرفت که ابتدا برای سنجش میزان سوادرسانه‌ای از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد و با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای 481 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا از نه دانشکده‌ به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه محقق‌ساخته23 گویه‌ای، سنجش سوادرسانه‌ای پاسخ دادند. روایی این پرسشنامه با استفاده از روایی صوری و محتوایی و پایایی آن از ضرایب آلفای کرانباخ 74/0 به‌دست آمد. در این مرحله، برای تحلیل داده‌ها از آزمون T تک‌گروهی و آزمون فریدمن استفاده شد. در مرحله دوم پژوهش، از روش توصیفی و پیمایش از خبرگان استفاده شد که 30 نفر از خبرگان دانشگاهی و افراد باسابقه اجرایی بالا در زمینه سواد رسانه‌ای در پژوهش شرکت کردند. این افراد با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس و ملاک‌محور انتخاب شدند و ابزار جمع‌آوری داده‌ها از آنها نیز پرسشنامه نیازهای آموزشی در زمینه سواد رسانه‌ای بود و داده‌ها با استفاده از ضریب توافق تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد: وضع موجود دانشجویان در برخی از ابعاد سواد رسانه‌ای مانند نقد رسانه و تولید پیام‌های رسانه‌ای مطلوب نیست و عمده نیازهای دانشجویان در زمینه استفاده، نقد و تولید پیام‌های رسانه‌ای به شناسایی ویژگی‌های رسانه‌ها، نحوه استفاده از آنها، تحلیل و ارزیابی پیام‌های رسانه‌ای، درک ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی در تعامل با رسانه‌ها، آشنایی با مهارت‌های هنری، بصری و زیباشناسی، هنر نویسندگی، درک معنایی، مهارت‌های فنی و آشنایی با نرم‌افزارهای مختلف تولید محتوا است. بر این اساس نحوه گنجاندن این مطالب در برنامه‌درسی دوره کارشناسی پیشنهادهایی ارائه شده است.