بررسی کارایی مدل AquaCrop در تعیین زمان آبیاری گیاه نیشکر و پایش آن با شاخص تنش آبی گیاه

Abstract

کمبود آب یکی از فاکتورهای مهم و تأثیرگذار در تولید محصولات کشاورزی تلقی می‌گردد. استفاده از مدل‌های مدیریت زراعی همچون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای بررسی راه‌کارها و امکان بررسی آن‌ها در شرایط مختلف باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی کارایی مدل AquaCrop در تعیین زمان آبیاری گیاه نیشکر و پایش آن با شاخص تنش آبی گیاه در سال زراعی 96-1395 در اراضی کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی در مزرعه R7-11 با مساحت 25 هکتار و پلنت (کشت جدید) واریته CP69-1062 در جنوب اهواز انجام شد. واسنجی‏ لازم برای تعیین دقت مدل در زمان آبیاری گیاه نیشکر شامل بررسی‏ شاخص تنش آبی گیاه (CWSI) با دماسنج مادن قرمز انجام شد. این واسنجی‏ نشان داد، مدل AquaCrop در تعیین زمان آبیاری گیاه نیشکر از قدرت شبیه‏ سازی نسبتاً بالایی برخوردار می‏ باشد. تحلیل آماری دقت مدل در پیش‌بینی زمان آبیاری مزرعه با شرایط واقعی مزرعه برابر CRM=0.006، d=1.0، RMSE=%2.0 به دست آمد. برنامه‏ریزی آبیاری مزرعه R7-11 با مدل AquaCrop با مجموع دور آبیاری اعمال شده در مزرعه 16.6 دور (از فروردین تا مهرماه 1396) انجام شد، این تعداد دور آبیاری با تعداد دور آبیاری مزارع پلنت واریته CP69-1062 کشت و صنعت دعبل خزاعی که به طور میانگین با مجموع دور آبیاری اعمال شده در مزارع 20.8 دور بود مقایسه شد، مشاهده می ‏شود مزرعه R7-11 تعداد 2/4 دور آبیاری در آن سال صرفه‏ جویی شده است. میزان عملکرد محصول این مزرعه 128 تن در هکتار و متوسط عملکرد مزارع پلنت واریته CP69-1062 کشت و صنعت دعبل خزاعی برابر 103.60 تن در هکتار بدست آمد. کیفیت شربت نیشکر مزرعه R7-11 شامل درصد خلوص (PTY%) و درصد استحصال شکر سفید (R.S%) برابر PTY= %90 و R.S= %11.1 و میانگین مزارع پلنت واریته CP69-1062 کشت و صنعت دعبل خزاعی برابر PTY= %88.6 و R.S= %10.8 بدست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد، با توجه به این که مدل AquaCrop از دقت بالایی برخوردار است، استفاده از این روش برای تعیین زمان آبیاری نسبت به روش فعلی (کراپ لاگ) که در شرکت‏های توسعه نیشکر خوزستان رایج است، هم از لحاظ هزینه و هم از لحاظ استفاده از آن در طرح‏های تحقیقاتی توصیه می‌شود.