ارائه تکنیک داده‏های پانلی در برآورد تبخیر تعرق مرجع ماهانه

Abstract

یکی از مهمترین اجزای چرخه هیدرولوژیکی، تبخیر-تعرق می‏باشد و برآورد آن برای بسیاری از مطالعات نظیر مدیریت منابع آب، شبیه‏سازی عملکرد محصول و برنامه‏ریزی آبیاری حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش، برآورد تبخیر-تعرق مرجع با استفاده از روش داده‏های پانلی است. روش داده‏های پانلی یک تحلیل چند متغیره بوده که در آن تحلیل رگرسیون در هر دو بعد مکانی و زمانی صورت می‏گیرد. این مطالعه با استفاده از داده‏های هواشناسی 9 ایستگاه سینوپتیک خراسان رضوی در بازه زمانی 2010-1971 انجام شد. داده‏های موجود به صورت کاملاً تصادفی به دو مجموعه تقسیم شدند، 75 درصد برای توسعه مدل و 25 درصد باقیمانده برای ارزیابی مدل اختصاص یافت. برای توسعه مدل میانگین ماهیانه دمای هوا و میانگین ماهانه سرعت باد به عنوان متغیرهای مستقل و مجموع ماهانه تبخیر-تعرق مرجع به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تصریح اثرهای ثابت دوطرفه از سایر تصریح‏ها مناسبتر است.‏ شاخص‏های آماری (جذر میانگین مربعات خطای 85/9 میلی‏متر در ماه، میانگین قدرمطلق خطا 38/7 میلی‏متر در ماه و ضریب تعیین 99/0) کارآمد بودن این مدل را آشکار ساخت. همچین، در مقایسه مدل داده‏های پانلی با مدل رگرسیون حداقل مربعات معمولی و روش هارگریوز-سامانی، مدل فوق دارای توانایی بالاتری در برآورد تبخیر-تعرق مرجع می‏باشد.