آنالیز حساسیت مدل Qual2kw در مدل‌سازی پارامترهای کیفی سفیدرود

Abstract

رودخانه‌ها یکی از مهم‌ترین منابع آب در دسترس می‌باشند که با توجه به ورود انواع آلاینده‌ها، نگرانی‌های زیادی در مورد حفاظت کیفی آنها وجود دارد. مدل‌سازی و ارزیابی عوامل مؤثر از اولین گام‌های مدیریت کیفی آب رودخانه‌ها می‌باشد. هدف مقاله حاضر ارزیابی میزان تغییرات اکسیژن محلول رودخانه سفیدرود در اثر تغییر پارامترهای مؤثر بر آن می‌باشد. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از واسنجی و صحت‌سنجی نتایج شبیه‌سازی پارامترهای کیفیت آب سفیدرود با استفاده از مدل Qual2kw، آنالیز حساسیت این مدل با استفاده از نرم‌افزار YASAIw انجام شد. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های هیدرولیکی، عمق، سرعت، دبی و همچنین کیفیت و آلاینده‌های ورودی به رودخانه در بازه‌ای 110 کیلومتری پایین‌دست سد سفیدرود تا دریا طی آذر 1386، تیر، مهر و آبان 1387، بهمن 1389، فروردین، خرداد و مرداد 1390 در 12 ایستگاه نمونه‌برداری می‌باشد. نتایج نشان داد که کمترین مقادیر مجذور میانگین مربعات خطای نرمال شده در مراحل واسنجی و صحت‌سنجی مدل برای پارامتر pH به ترتیب برابر 06/0 و 04/0، و بیشترین آن برای پارامتر فسفر کل به ترتیب برابر 08/1 و 96/0 می‌باشد. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که اکسیژن محلول در رودخانة سفیدرود بیشترین حساسیت را به ترتیب نسبت به ضریب هوادهی، عمق جریان و ضریب زوال اکسیژن‌خواهی بیوشیمیایی دارد.