بررسی استفاده از شاخص‌های پوشش گیاهی مبتنی بر تصاویر ماهواره‌ای در ارزیابی وضعیت خشک‌سالی کشاورزی (مطالعه موردی: استان خراسان‌شمالی)

Abstract

خشک­سالی پدیده­ای تدریجی، گسترده و در مقیاس وسیع ویرانگر است. گستردگی مکانی و طولانی­مدت بودن این پدیده، بررسی توزیع مکانی و زمانی آن را نسبت به وقایعی مانند سیل با اهمیت­تر می­کند. در پژوهش پیش رو سعی بر این است تا شرایط خشک­سالی استان خراسان­شمالی با مطالعه نتایج شاخص­های پوشش گیاهی NDVI، EVI و شاخص رطوبت گیاه و خاک NDWI در دو سال خشک (1380-1379) و نرمال (1386-1385) مورد مطالعه قرار گیرد. به منظور برآورد شاخص­های مذکور از تصاویر ماهواره­ای سطح 3 سنجنده مودیس مستقر بر روی ماهواره ترا استفاده شد. نتایج همبستگی شاخص­ها با 7 الگوی مختلف بارش تجمعی نشان داد که در میان سه شاخص استفاده شده، شاخص NDVI در منطقه مورد مطالعه با مقادیر همبستگی معنی­دار بیش­تر با الگوهای بارش تجمعی، بهتر از دو شاخص دیگر عمل کرده است. با توجه به تصحیحات اتمسفری اعمال شده بر روی تصاویر، برخلاف انتظار شاخص EVI نسبت به NDVI همبستگی به نسبت کم­تری با مقادیر بارش از خود نشان داد. شاخص NDWI نیز با مقدار همبستگی معنی­دار کم­تر با الگوهای بارش تجمعی، با اختلاف زیادی در جایگاه سوم قرار گرفت. همچنین نتایج نشان داد میزان همبستگی شاخص­ها با بارش­های تجمعی 30 روز الی 90 روز طی فصل رشد در استان خراسان­شمالی، بیش­تر می­باشد.