بررسی خصوصیات شیمیایی خاک تحت تأثیر آبیاری با پساب صنعتی تصفیه نشده )مطالعه موردی: تربتحیدریه(

Abstract

با توجه به کمبود آب و نیاز روز افزون به منابع آب، استفاده از پساب­ها امری ضروری به­نظر می­رسد. در همین راستا، امروزه انجام تحقیقات منطقه‌ای متعدد در زمینه استفاده از پساب­ها و تأثیر آبیاری با آن از اهمیت به­سزایی برخوردار است. در این تحقیق، تأثیر آبیاری با پساب خام کارخانه قند و تنش­آبی طی سال زراعی 93-1392 بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک با استفاده از سه روش آبیاری شامل آب چاه (T₁)، پساب خام کارخانه قند (T₂)، ترکیب آب و پساب (با درصد اختلاط یک به هفت) (T₃) با دو سطح آبیاری کامل (L₁) و اعمال 75% تنش آبی (L₂) به­صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار (R) به­صورت آزمایشات مزرعه­ای در اراضی روستای سیوکی شهرستان تربت­حیدریه بررسی شد. نتایج به­دست آمده از تحلیل­های آماری نشان داد تنش­آبی و نوع آب آبیاری بر یون­های پتاسیم، فسفر، نیتروژن و شوری در سطح احتمال یک درصد و بر میزان اسیدیته در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنی­دار داشت. بیش­ترین مقدار یون­های پتاسیم، فسفر، نیتروژن، شوری و میزان اسیدیته در تیمار T₂L₂ به­ترتیب با مقدار 354 میلی­گرم بر کیلوگرم، 43 میلی­گرم بر کیلوگرم، 09/0، 9/4 و 9/7 و کم­ترین مقدار یون­های پتاسیم، فسفر و نیتروژن به­ترتیب در تیمار T₁L₁ با مقادیر 103 میلی­گرم بر کیلوگرم، 9 میلی­گرم بر کیلوگرم و 048/0، کم­ترین میزان اسیدیته و شوری نیز به­ترتیب در تیمارهای T₂L₁ (با مقدار 2/7) و T₃L₁ (با مقدار9/3) مشاهده شد. در مجموع می­توان نتیجه گرفت که آبیاری با پساب کارخانه قند در شرایط تنش­آبی تا حدودی باعث بهبود شرایط شیمیایی خاک گردیده و به دلیل اثرات مثبت آن، جهت آبیاری مزراع جو منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می­شود.