اثر مدیریت‌های مختلف پوشش بقایای گیاهی در برآورد تبخیر-تعرق واقعی با استفاده از مدل گیاهی SIMDualKc

Abstract

این تحقیق با هدف ارزیابی مدل آبیاری SIMDualKc و شبیه­سازی سناریوهای مختلف مدیریت بقایای گیاهی انجام شد. مدل مذکور تبخیر-تعرق را با روش ضریب گیاهی دو جزیی برآورد می­نماید، بنابراین امکان بررسی اثر انواع مالچ­ها (خاک پوش­ها) بر میزان تبخیر­-­تعرق را فراهم می­آورد. شبیه­سازی پنج سناریوی مدیریت پوشش بقایای گیاهی (مالچ آلی با چگالی­های به ترتیب 6/0، 5/0، 4/0، 3/0 و 2/0 کیلوگرم بر مترمربع) طی فصل رشد 81-1380 با استفاده از مدل گیاهی SIMDualKc صورت پذیرفت. واسنجی و صحت­سنجی مدل با استفاده از نتایج آزمایش مزرعه­ای تحت کشت گندم طی دو فصل زراعی متوالی 82-1380 انجام شد. اطلاعات اقلیم، خاک و گیاه و مدیریت آبیاری به مدل وارد گردید. مدل، آب قابل دسترس خاک را با مقدار راندمان مدل­سازی (EF) برابر 902/0، RMSE محاسبه شده 34/1 میلی­متر، میانگین خطای مطلق 995/0 میلی­متر و میانگین خطای نسبی برابر 67/4 درصد برآورد نمود. در مواردی که اطلاعات لازم برای واسنجی در دسترس نباشد استفاده از نتایج شبیه­سازی مدل با پارامتر­های گیاهی و نیز پارامترهای لایه تبخیری خاک استاندارد FAO-56، با دقت مناسبی قابل قبول است. نتایج شبیه­سازی در سناریوهای مختلف پوشش بقایای گیاهی نشان داد با افزایش چگالی مواد آلی پوششی، نسبت تبخیر به تبخیر-تعرق کم­تر می­شود و میزان تعرق گیاه افزایش می­یابد. بدون پوشش بقایای گیاهی مناسب نسبت تبخیر به تبخیر-تعرق 18 درصد بود که با کاربرد پوشش بقایای گیاهی (مالچ­های آلی) با چگالی 6/0 گیلوگرم بر مترمربع این نسبت به 8 درصد کاهش می­یابد.