رابطه بین عملکرد ذرت با مصرف آب (نیاز آبی محاسباتی و کمبود رطوبت خاک)

Abstract

برنامه­ریزی منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای محدودیت کمی و کیفی آب هستند بسیار مهم و در عین حال بسیار مشکل است. استفاده از روش­های کم آبیاری هدفمند می­تواند یکی از راهکارهای مقابله با کم آبی باشد. گیاهان مختلف بسته به شرایط اقلیمی و فیزیولوژی خود واکنش متفاوتی به کم آبی نشان خواهند داد. پژوهش حاضر در قالب طرح بلوک کامل تصادفی شامل 9 سطح آبیاری در سه تکرار روی رقم ذرت SC704 و در مزرعه دانشگاه آزاد مشهد در گلبهار و در سال 1391 به اجرا درآمده است. تیمارهای آزمایشی شامل 7 سطح آبیاری (I7-I6-I5-I4-I4-I3-I2-I1 به­ترتیب معادل 120،100، 90، 80، 70، 60 و 50 درصدنیاز آبی کامل گیاه) بر اساس محاسبات نیازآبی و دوسطح دیگر بر اساس میزان تخلیه رطوبت خاک (I9 و I8به­ترتیب آبیاری زمانی که 50 و 70 درصد رطوبت ظرفیت زراعی تخلیه شود) بودند. نتایج نشان می­دهد که تغییر در میزان آب مصرفی به­طور مستقیم در عملکرد محصول تأثیر خواهد گذاشت. هم­چنین کم آبیاری هدفمند می­تواند با مصرف بهینه و کم­تر آب، عملکرد مناسب­تری در تولید محصول ایجاد نماید. بیش­ترین ارتفاع گیاه مربوط به تیمار I1 وبرابر با 209 سانتی­متر و کم­ترین آن متعلق به تیمار I7 و برابر با 149 سانتی­متر می‌باشد. بیش­ترین عملکرد علوفه تر مربوط به تیمار I1 به میزان 66 تن در هکتار و کم­ترین آن متعلق به تیمار I7 و معادل 5/32 تن در هکتار و در زمانی خواهد بود که آبیاری معادل 50 درصد نیازآبی کامل صورت گرفته است. نتایج نشان می­دهد که کارایی مصرف آب (عملکرد دانه) در تیمارهایی که آبیاری بر اساس رطوبت خاک انجام شده است از سایر تیمارها بیش­تر است.