تأثیر آبیاری با آب رودخانه زرجوب بر تجمع عناصر سنگین در دانه برنج

Abstract

در پژوهش حاضر تأثیر آبیاری با آب برداشتی از پنج مقطع رودخانه و آب چاه روی انباشت عناصر سنگین در دانه برنج پرداخته شد. بدین منظور آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار که در آن آبیاری در پنج سطح 1) غرقاب دایم (5 سانتی‌متر آب روی سطح خاک)، 2) اشباع، 3) 100 درصد ظرفیت زراعی، 4) 80 درصد ظرفیت زراعی و 5) 60 درصد ظرفیت زراعی روی برنج رقم خزر (که اغلب در حوضه آبریز این رودخانه کشت می­شود) در خاک سیلتی­رسی و در گلدان‌های پلاستیکی انجام شد. آبیاری با آب برداشتی از شش منبع ذکر شده انجام شد. نتایج نشان می‌دهند که همه منابع آب و همه رژیم­های آبیاری سبب آلودگی دانه برنج به مس و روی نشده­اند، ولی همه منابع آبی (چاه و رودخانه) و همه رژیم­های آبیاری موجب آلودگی دانه به سرب شده­اند (دارای غلظت بیش از 2/0 میلی­گرم بر کیلوگرم). نتایج نشان می‌دهند که به­جز آب چاه سایر تیمارهای منابع آب (آب برداشتی از مقاطع مختلف رودخانه زرجوب) موجب آلودگی دانه به کادمیوم نشده­اند. رژیم­های آبیاری در حد 60 و 80 درصد ظرفیت زراعی موجب آلودگی دانه به کادمیوم شده­اند.