انتخاب مناسب‌ترین روش برآورد تبخیر و تعرق مرجع و پهنه‌بندی آن در استان اصفهان

Abstract

تبخیر و تعرق پتانسیل یکی از عوامل مهم سیکل هیدرولوژیکی است که باید در طرح‌های آبیاری، تأسیسات آبی، مطالعات زهکشی و هیدرولوژیکی برآورد شود. این عامل بیانگر میزان تلفات بالقوه از سطح خاک مرطوب و پوشش گیاهی بوده و از این‌رو محاسبه و برآورد آن حائز اهمیت می‌باشد. از سوی دیگر یکی از راه‌های تخمین این پارامتر در نقاط فاقد ایستگاه، استفاده از روش‌های میان‌یابی است که اگر به درستی انتخاب شوند، بر دقت و صحت این پارامتر می‌افزاید. در این تحقیق به منظور تعیین مناسب‌ترین روش تخمین تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع چمن در استان اصفهان، 12 روش موجود در نرم‌افزار Ref-ET با دو سری داده لایسیمتری بر اساس معیارهای RMSE، MBE و r مقایسه شدند. نتایج نشان داد که روش‌های پنمن 1948 و کیمبرلی- پنمن 1996 مناسب‌ترین معادلات بودند. سپس 10 ایستگاه سینوپتیک در منطقه مورد مطالعه انتخاب شدند و مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل در هر ایستگاه در یک دوره آماری 14 ساله (1992- 2005) با استفاده از روش پنمن 1948 محاسبه شد. به منظور انتخاب بهترین روش میان‌یابی، 8 روش موجود در نرم‌افزار Surfure8.02 انتخاب و به روش اعتبارسنجی متقابل مقدار RMSE هر روش محاسبه گشت و مشخص شد که مدل‌های انحنای کمینه، رگرسیون چند جمله‌ای و کریجینگ کروی مناسب‌ترین روش‌های میان‌یابی در منطقه مورد مطالعه می‌باشند. در نهایت نقشه‌های پهنه‌بندی تبخیر و تعرق پتانسیل بر اساس روش پنمن 1948 و مدل انحنای کمینه، در استان اصفهان ترسیم شدند.