اثر مدیریت سیستم‌های آبیاری قطره‌ای زیرسطحی و جویچه‌ای انتهابسته روی متغیرهای رشد و توزیع ریشه در زراعت نیشکر

Abstract

چکیده<br /> در این پژوهش، اثر مدیریت آبیاری قطره‌ای زیرسطحی روی حجم آب مصرفی، متغیرهای رشد و توزیع ریشه، برای بازرویی اول نیشکر در سال زراعی 97-1396 مورد بررسی قرار گرفت. به‌همین منظور، مدیریت آبیاری قطره‌ای زیرسطحی با مدیریت آبیاری جویچه‌ای انتها بسته (به‌عنوان شاهد)، مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر مزرعه، سه ایستگاه اندازه‌گیری پارامترهای رشد انتخاب شد و تعداد ساقه‌ها، تعداد برگ‌های سبز، طول و عرض برگ در طول یک متر، در شش نوبت به‌ترتیب 91، 99، 105، 112، 119 و 128 روز پس از برداشت پلنت (کشت سال اول)، شمارش و اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با اجرای روش آبیاری قطره‌ای زیرسطحی در نیشکر و مدیریت مناسب آن، صرف‌نظر از اعمال عمق کارگذاری یا فاصله مشخص قطره‌چکان‌ها، به‌طور متوسط حدود 31 درصد در مصرف آب آبیاری صرفه‌جویی خواهد شد. تعداد برگ‌ها و طول و عرض برگ در هر دو روش آبیاری اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند، ولی تعداد ساقه‌ها و شاخص سطح برگ، در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، به‌ترتیب در سطح احتمال 95 و 99 درصد اختلاف معنی‌داری با آبیاری جویچه‌ای داشتند. میانگین شاخص سطح برگ در آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی و آبیاری جویچه‌ای به‌ترتیب 1/4 و 7/2 به‌دست آمد و این شاخص، در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی، به‌صورت میانگین 34 درصد بیشتر از آبیاری جویچه‌ای بود. عمق فعال ریشه‌های نگهدارنده به‌صورت عمودی و افقی در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی به‌ترتیب تا 120 و 143 سانتی‌متر و در آبیاری جویچه‌ای تا 100 و 104 سانتی‌متر گسترش داشته و این موضوع نشان می‌دهد که ریشه‌ها در آبیاری قطره‌ای زیرسطحی حدود 17% و 27% عمیق‌تر و گسترده‌تر از آبیاری جویچه‌ای و در عین حال، ظریف‌تر و افشان‌تر هستند. در آبیاری‌های قطره‌ای زیرسطحی و جویچه‌ای، به‌ترتیب حدود 96% و 98% ریشه‌های عمودی در عمق 60 سانتی‌متری خاک گسترش یافتند.<br /> کلیدواژه: شاخص سطح برگ، گسترش ریشه، نیشکر، آب مصرفی