تخمین ضریب زبری کل و زبری ناشی از فرم بستر در کانال های آبرفتی بر اساس داده های آزمایشگاهی با استفاده از روش رگرسیون فرآیند گاوسی

Abstract

شناخت مشخصات جریان در کانال های روباز با بستر فرسایش پذیر دارای شکل بستر اهمیت زیادی در مدیریت رودخانه ها و همچنین طراحی و بهره برداری از سازه های هیدرولیکی دارد. تلماسه ها یکی از اشکال مهم بستر بوده و تأثیر بسزایی بر خصوصیات آشفتگی و مقاومت جریان دارند. تاکنون تحقیقات متعددی در مورد مقاومت هیدرولیکی در کانال های روباز با فرم بستر انجام گردیده است، اما به دلیل تاثیر پارامترهای مختلف بر ضریب زبری جریان تخمین دقیق این پارامتر مشکل می باشد. در تحقیق کنونی با استفاده از داده های مربوط به آزمایش های انجام‌شده در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه تبریز با دو دانه بندی مختلف و با دو عرض کانال متفاوت، مقاومت جریان کلی و ناشی از شکل بستر بررسی شد. همچنین با ترکیب داده های به دست آمده از این تحقیق با داده های آزمایشگاهی محققین دیگر، با استفاده از روش هوشمند رگرسیون فرایند گاوسی (GPR) مدل های مختلفی تعریف گردید و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از انجام آزمایشات نشان داد که در بررسی تأثیر پارامترهای هیدرولیکی بر روی مقاومت جریان، همبستگی بین عدد رینولدز و مقاومت جریان به صورت نسبی بهتر از سایر پارامترهای هیدرولیکی است. همچنین نتایج حاصل از تحلیل مدل ها عملکرد مطلوب روش GPR را در پیش بینی ضریب زبری به اثبات رساند و مشاهده شد که هر دو مشخصات جریان و ذرات رسوبی در تخمین ضریب زبری تاثیرگذار می باشند. نتایج آنالیز حساسیت مدل برتر نیز نشان داد که عدد رینولدز بیشترین تاثیر را در پیش بینی ضریب زبری دارد.