اولویت‌بندی مکان مناسب احداث سد زیرزمینی با AHP در حوزه آبخیز کجیبد- بالاقلی شهرستان گرمه

Abstract

در این پژوهش با تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و سامانه پشتیبانی تصمیم گیری، مناسب‌ترین مناطق برای احداث سد زیرزمینی شناسایی شد. این سیستم پشتیبانی برای حوزه آبخیز کجبید–بالاقلی از شهر گرمه استان خراسان‌شمالی در سه مرحله مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله اول با حذف معیارهای نامناسب شامل آبراهه‌های رده 1 و 2، شیب بالای 6 درصد، زمین‌شناسی شامل پادگان‌های آبرفتی کهن، کاربری‌اراضی شامل مناطق مسکونی، گسل، قنات، چاه و چشمه مناطق دارای پتانسیل برای احداث سد زیرزمینی مشخص گردید.<br /> در مرحله دوم 10 محور مناسب بر اساس بیشترین سطح مخزن انتخاب شد. در مرحله سوم برای ارزیابی و اولویت‌بندی این 10 محور، از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. برای این‌منظور از چهار معیار اصلی که عبارت است از وضعیت آب شامل کمیت با وزن 8/0 و کیفیت با وزن 2/0، خصوصیات مخزن شامل نفوذپذیری با وزن 53/0 و شیب با وزن 24/0 و عمق با وزن 12/0 و سطح با وزن 10/0، مشخصات محور شامل عمق با وزن 75/0 و طول با وزن 17/0 و تکیه‌گاه با وزن 07/0، عوامل اقتصادی-اجتماعی شامل نیاز آبی با وزن 8/0 و دسترسی با وزن 2/0 استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که بهترین محورها در بستر آبرفتی نهشته‌های رودخانه‌ای بخش خروجی حوزه آبخیز است.