بررسی و مقایسه کارآیی شاخص‌های ارزیاب مدل‌های منحنی رطوبتی خاک

Abstract

هدف از این مطالعه تعیین کارآیی شاخص‌های ارزیابی در مقایسه برخی مدل­های منحنی رطوبتی است. بدین منظور، 70 نمونه خاک از دشت­های کرج، ارومیه و شهرکرد جمع­آوری و منحنی رطوبتی خاک‌ها با استفاده از نتایج به­دست آمده از دستگاه صفحات فشاری رسم شد. سپس، میانگین آماره‌های ضریب تبیین (R²)، ضریب تبیین تصحیح شده ( ) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای هر مدل محاسبه و کارآیی آن­ها در ارزیابی مدل‌های یادشده با روش‌های آماری مورد آزمون قرار گرفت. سپس، آماره­های معیار اطلاعات آکائیکه و مالو برای مقایسه مدل­های مرجع با سایر مدل­ها برای هر خاک استفاده شدند. اختلاف میانگین R² و برای کل خاک­ها و کلاس­های بافتی و RMSE در شش کلاس از هشت کلاس بافتی موجود (رسی و رسی سیلتی) معنی­دار نشدند (05/0P≤). بنابراین، میانگین آماره­های R²، و RMSE معیارهای مناسبی برای انتخاب مدل بهینه نیستند. بر اساس آماره معیار اطلاعات آکائیکه مدل­های گاردنر، پریر و فردلاند، خلوصی و ونگنوختن- معلم به ترتیب در 1/27، 10، 7/45 و 6/68 درصد خاک­ها و بر اساس آماره مالو مدل­های مذکور به ترتیب 3/34، 10، 6/48 و 4/71 درصد خاک­ها نسبت به مدل ونگنوختن بهتر عمل کردند. افزون بر این، مدل­های ونگنوختن، ونگنوختن- معلم و پریر و فردلاند تخمین دقیق­تری را از رطوبت اشباع خاک داشتند اما مدل­های گاردنر و خلوصی از خطای زیادی برخوردار بودند.