واکاوی میزان دانش فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی شهرستان فلاورجان

Abstract

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های نوین مدیریت آب کشاورزی است. جامعه آماری این تحقیق را کشاورزان شهرستان فلاورجان تشکیل داده‌اند (20156= N). حجم نمونه 205 نفر انتخاب گردید. پرسش­نامه تحقیق شامل دو قسمت کلی بود: بخش اول شامل ویژگی­های فردی، اقتصادی، اجتماعی و ترویجی و دربخش دوم شامل گویه‌های مربوط به میزان دانش کشاورزان کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی(209 سوال) بود. روایی محتوایی آن توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفا کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت (92/0<α>82/0). براساس یافته‌ها میانگین سنی کشاورزان 42 سال و غالباً مرد بودند. میانگین سابقه کار کشاورزی آن­ها 51/27 سال و میانگین سابقه کار دامداری ‌ایشان 92/8 سال بود. اکثریت افراد مورد مطالعه (2/31 درصد) دارای تحصیلاتی درحد آبتدائی بودند. مبارزه با علف‌های هرز روییده در اطراف کانال با علف‌کش، تسطیح اراضی برای آبیاری بهتر، دادن کود حیوانی همراه با آب آبیاری، دادن کود شیمیایی همراه با آب آبیاری و اصلاح و مرمت کانال انتقال آب با عملیات مناسب برای جلوگیری از اتلاف آب به­ترتیب اولویت‌های اول تا پنجم میزان دانش کشاورزان منطقه نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی بود. براساس نتایج تحلیل همبستگی بین ویژگی‌های فردی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشاورزان مورد مطالعه با میزان دانش آن­ها نسبت به فناوری‌های مدیریت آب در گروه‌های مورد مطالعه رابطه معناداری وجود دارد. براساس آزمون مقایسه میانگین‌ها دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب در گروه‌های مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای مستقل به­کارگیری فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، نگرش کشاورزان نسبت به آبیاری تحت فشار، میزان مواجهه با کم آبی، میزان تحصیلات و میزان تماس ترویجی با کارشناسان در ماه به میزان 66 درصد تغییرات میزان دانش کشاورزان نسبت به فناوری‌های مدیریت آب کشاورزی را تبیین می‌کنند. برطبق نتایج تحلیل عاملی، هفت عامل استخراج شده در مجموع 91/56 درصد از کل واریانس متغیر وابسته را تبیین می­نمایند.