مقایسه و ارزیابی برخی شاخص‌های رشد گونه‌های غالب فضای سبز شهری در سیستم‌های آبیاری زیرسطحی سفالی، قطره‌ای و سطحی

Abstract

استفاده بهینه از آب و افزایش بهره‌وری در فضای سبز شهری هدف نهایی این تحقیق است تا به این وسیله تا حدی بیش­تر، امکان توسعه فضای سبز در شهر مشهد که در حال حاضر با مشکل کم آبی دائمی و بحران‌هایی مقطعی نظیر خشکسالی مواجه است فراهم گردد. لذا به­منظور بررسی اثر روش­های مختلف آبیاری شامل آبیاری سفالی، آبیاری قطره­ای زیرسطحی و آبیاری سطحی بر روی گونه‌های غالب فضای سبز پرچین شهر مشهد شامل چهار گونه پرچین ترون، پیروکانتا، زرشک زینتی و رز، تحقیقی در طی فصل زراعی 1390-1389 با ایجاد سایت آزمایشات در پارک ملت شهر مشهد انجام گرفت. گونه‌های گیاهی پس از کاشت به مدت یک ماه در محیط طبیعی به صورت معمول آبیاری گردید تا مرحله استقرار به نحو مطلوب انجام پذیرد. این تحقیق در قالب طرح آزمایش کامل تصادفی با دو فاکتور روش آبیاری در سه سطح آبیاری سفالی (R₁)، آبیاری قطره‌ای (R₂) و آبیاری سطحی (R₃) و چهار تیمار از گیاهان پرچینی و تزئینی ترون (P₁)، زرشک زینتی (P₂)، پیروکانتا (P₃) و رز (P₄) در سه تکرار انجام شد. ارزیابی نتایج به صورت تجزیه ساده و مقایسه میانگین‌ها بر اساس آزمون چند دامنه­ای دانکن انجام شد. برای بررسی عملکرد گیا­هان تحت شرایط آبیاری مختلف، از پارامترهای رشد گیاه شامل تعداد برگ در شاخه و وضعیت ظاهری گیاه نمونه­برداری صورت گرفت و در انتهای فصل نمونه­برداری شاخص سطح برگ (LAI)، وزن‌تر و خشک ساقه و برگ انجام شد. نتایج بررسی متوسط رشد گیاه نشان داد که برای گیاهان ترون، زرشک زینتی، پیروکانتا و رز؛ روش­ آبیاری سفالی نتایج بهتری دارد. کم‌ترین میزان آب مصرفی در طول دوره اندازه­گیری برابر 46/3 متر مکعب برای سیستم آبیاری سفالی به­دست آمد و پس از آن سیستم آبیاری قطره­ای و سطحی به ترتیب 06/4 و 57/4 متر‌مکعب به­دست آمد. نتایج مقایسه میانگین­ها نشان داد که حداکثر ارتفاع برای گیاه ترون، زرشک، پیروکانتا و رز به ترتیب مربوط به تیمار R₁P₁، R₁P₂، R₁P₃،R₁P₄ به­دست آمد که نشان­دهنده تأثیر مثبت روش آبیاری سفالی (R₁) بر روی رشد گونه­های مختلف است.