برآورد رطوبت سطحی خاک از تصاویر ماهواره‌ای با استفاده از نمایه‌های پوشش گیاهی و گرمایی (پژوهشی موردی: گنبدکاوس)

Abstract

سنجش رطوبت خاک در پهنه گسترده هزینه­بر و گاهی نشدنی است. یکی از روش­های نوین، سنجش از دور است که امکان برآورد رطوبت سطحی خاک را در پهنه­ای گسترده فراهم می­سازد. ازاین­رو، هدف از این پژوهش بررسی امکان برآورد رطوبت لایه سطحی خاک با استفاده از تصاویر ماهواره­ای سنجنده مودیس و مقایسه آن با داده­های زمینی است. برای این کار، در بازه زمانی مهر 1392 تا خرداد 1394، در شهرستان گنبدکاووس نمایه­های گیاهی و گرمایی استخراج و با داده­های زمینی واسنجی شدند. یافته­های این پژوهش نشان داد که همبستگی معنی­دار ولی ضعیفی بین نمایه­های گیاهی NDVI، NMDI و رطوبت خاک وجود دارد (62/0 = R)، درحالی­که همبستگی منفی و بسیار معنی­داری (89/0- =R ؛01/0 ≥p) برای نمایه LST و هم­چنین دمای باندهای گرمایی 31 و 32 سنجنده با رطوبت خاک دیده شد. نمایه «دما-خشکی گیاهی» (TVDI) نیز با رطوبت همبستگی منفی و بسیار معنی­داری (90/0- =R ؛01/0≥p) داشت. هم­چنین همبستگی خطی و نمایی معنی­داری میان «نمایه خیسی خاک» (SWI) و رطوبت خاک به­دست آمد. از یافته­های این پژوهش نتیجه­گیری می­شود که در مقایسه با نمایه­های گیاهی، از مدل­های گرمایی و ترکیبی سنجش از دور می­توان رطوبت سطحی خاک را با دقت بیش­تری برآورد کرد.