شبیه‌سازی حرکت آب و انتقال املاح در خاک با استفاده از مدل هایدروس جهت تعیین عمق بهینه کارگذاری قطره‌چکان

Abstract

آبیاری با آب­های شور و حرکت املاح به سطح خاک توسط جریان مویینگی می­تواند باعث تجمع املاح شود. تحقیق کنونی با هدف شبیه­سازی حرکت آب و املاح در خاک با استفاده از مدل هایدروس، جهت تعیین عمق مناسب کارگذاری قطره­چکان در باغ انگور واقع در روستای امیرآباد از توابع شهرستان بیرجند در سال 1394 انجام شد. در فاصله بین سه دور آبیاری نمونه­های خاک از اعماق 0، 30، 60 و 90 سانتی‌متری برداشت شده و رطوبت آن­ها در آزمایشگاه تعیین گردید سپس مقادیر رطوبت در مدل هایدروس یک‌بعدی وارد شد. مقادیر پارامترهای هیدرولیکی خاک با استفاده از روش مدل‌سازی معکوس تعیین شدند. خروجی­های مدل هایدروس یک­بعدی وارد مدل هایدروس سه‌بعدی شده و مدل اجرا گردید. نتایج نشان داد که مقادیر شاخص‌های RMSE وMAE به ترتیب برابر 9 و 6 درصد بوده و با توجه به پروفیل رطوبت و املاح به­دست آمده از مدل هایدروس سه­بعدی، عمق 32 سانتی­متر برای نصب قطره­چکان پیشنهاد گردید. برای بررسی صحت این عمق، سناریوهایی در مدل هایدروس دوبعدی درنظر گرفته شده و مدل اجرا گردید. در این سناریوها قطره‌چکان در عمق 15، 20 و 25 سانتی‌متری زیر سطح خاک درنظر گرفته شدند. با توجه به پروفیل­های املاح به­دست آمده در انتهای دوره شبیه­سازی برای این عمق­ها، مقدار تجمع املاح برای زمانی­که قطره­چکان در عمق 25 سانتی­متری خاک قرار می­گیرد، در سطح خاک به صفر می­رسد که این سناریو نتایج حاصل از مدل هایدروس سه­بعدی را تایید نمود لذا عمق 25 تا 32 سانتی­متر بهترین عمق برای کارگذاری قطره‌چکان تعیین گردید.