نقش آبیاری دقیق در مصرف آب و کارایی مصرف آب

Abstract

با توجه به آنکه سهم عمده‌‌‌ای از منابع محدود آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌گردد، سیاست‌‌گذاری برای مدیریت بهینه مصرف آب امری ضروری بوده و به‌ همین دلیل تحقیقات اخیر محققان به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب و نیز افزایش بازده آبیاری و کارایی مصرف آب، به سمت خودکارسازی ( آبیاری دقیق) سوق پیدا کرده‌است.بهینه کردن مصرف آب در کشاورزی و افزایش کارائی مصرف آن که در نهایت می‌تواند به پایداری سیستم کشاورزی آبی، به همراه افزایش درآمد زارع منتهی شود، مستلزم بکارگیری روش‌های مختلف آبیاری دقیق است. به‌ منظور بررسی نقش مدیریت بهره‌برداری در آبیاری دقیق بر بهره‌وری مصرف آب در کشاورزی تحقیقاتی در باغ زردآلو در کرج طی سال‌های 1388 و 1389 و در مزرعه ذرت در ساوه طی سال زراعی 1390 انجام شد. در این تحقیق تیمارهای مختلف مدیریت آب در مزرعه: آبیاری بر اساس کاربرد اطلاعات اقلیمی مزرعه (I1) به عنوان آبیاری دقیق، با اطلاعات اقلیمی بلند مدت از ایستگاه هواشناسی منطقه (I2) و آبیاری با مدیریت زارع (I3) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاکی از کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌وری مصرف آب با مدیریت آبیاری دقیق در مزرعه بر اساس استفاده از داده‌های به‌هنگام هواشناسی بود. به طوریکه در مزرعه ذرت 2/17 درصد کاهش در مصرف آب و 7/49 درصد افزایش در کارایی مصرف آب نسبت به آمار بلند مدت هواشناسی حاصل شد. همچنین با اعمال این شیوه‌ی مدیریتی در باغ زردآلو، آب مصرفی در مدیریت I1 نسبت به I2 به میزان 29 درصد و نسبت I3 تقریبا 100 درصد کاهش نشان داد و کارایی مصرف آب در شرایط مدیریت I1 نسبت به I3 مه میزان 5/81 درصد افزایش داشت.