تدوین شاخص‌های حساسیت هیدرولیکی شبکه آبیاری بیله‌وار در شرایط مختلف بهره‌برداری

Abstract

روش تحلیل حساسیت، روشی جدید برای رفتارسنجی جریان در شبکه‌های آبیاری است که در دهه‌های اخیر مطرح شده است. با استفاده از شاخص‌های حساسیت می‌توان روش‌های بهره‌برداری را بررسی کرد. در این تحقیق، روش‌های بهره‌برداری از کانال BLMC بررسی شده است که نواحی عمرانی B₃ و B₄ شبکۀ آبیاری بیله‌وار در استان کرمانشاه را آبیاری ‌می‌کند. حداقل و حداکثر دبی بهره‌برداری از این کانال 18/1 و 11/2 متر مکعب بر ثانیه است. در این پژوهش، برای بهره‌برداری از شبکۀ آبیاری بیله‌وار دو سناریو در نظر گرفته شده است. در سناریوی اول، دبی ورودی به مزارع با مدول‌های نیرپیک و در سناریوی دوم با شیر نصب شده روی پمپ‌ها کنترل می‌شود. در سناریوی اول برای شرایط حداکثر دبی بهره‌برداری در ابتدای شبکۀ آبیاری بیله‌وار اکثر شاخص حساسیت آبگیرها منفی و در انتهای شبکه اکثر شاخص‌های حساسیت مثبت است. بنابراین، هرگاه دبی ورودی به کانال BLMC افزایش یابد، با توجه به منفی بودن شاخص حساسیت، دبی ورودی به آبگیرهای ابتدای شبکه کاهش می‌یابد. در سناریوی دوم، شاخص حساسیت دبی نسبت به تغییرات فشار برای ایستگاه‌های پمپاژ محاسبه و با در نظر گرفتن تغییرات مجاز دبی برای هر ایستگاه، مقدار تغییرات مجاز فشار محاسبه شد. در این تحقیق با درنظر گرفتن 20 درصد تغییرات دبی واحد B₄ به­عنوان اختلالات هیدرولیکی، شاخص حساسیت انتقال مجموعه بازه‌ها محاسبه و با نتایج مدل هیدرولیکی HEC-RAS مقایسه شد. متوسط میزان خطای روش تحلیل حساسیت در محاسبۀ میزان انتقال اختلالات هیدرولیکی بازه‌ها 42/3 درصد است.