بررسی تأثیر نظام‌های بهره‌برداری خدماتی و خصوصی از ماشین و مساحت زمین زراعی بر شاخص‌های مکانیزاسیون محصول کلزا در فریدون‌شهر اصفهان

Abstract

به ­منظور بررسی استفاده نظام‌های بهره­برداری از ماشین­ها و ادوات کشاورزی و سطوح متفاوت زمین­های زراعی و تأثیر آنها بر بهره­وری اقتصادی و دیگر فاکتورهایی مانند هزینة تولید (نسبت مجموع هزینة­ تهیه نهاده­ها و عملیات به میزان سطح زیر کشت)، درآمد کل حاصل از تولید(نسبت مجموع درآمد حاصل از فروش محصولات اصلی و فرعی به میزان سطح زیر کشت)، عملکرد (نسبت کل محصول تولیدی به میزان سطح کشت)، و درجة مکانیزاسیون، تحقیقی در منطقه فریدون‌شهر استان اصفهان با 239 پرسشنامه و به دست آوردن داده­ها و تجزیه و تحلیل آنها در نرم­افزار تحلیل­گر SPSS13 با استفاده از روش فاکتوریل انجام گرفت. نتایج نشان داد که نوع نظام بهره­برداری از ماشین بر بهره­وری اقتصادی اثر معنی­دار ندارد و در واقع در منطقة مورد نظر برای تولید محصول کلزا، خرید ادوات و ماشین­آلات به­طور شخصی و استفاده از آنها به صورت خصوصی یا اجاره، تفاوتی در میزان بهره­وری اقتصادی ایجاد نمی­کند. اما مساحت زمین زراعی بر بهره­وری در سطح یک درصد معنی­دار است به طوری­ که با افزایش مساحت زمین زراعی، بهره­وری به طور معنی­داری افزایش می­یابد. در این تحقیق اثر نوع نظام بهره­برداری بر هزینة کل تولید معنی­دار نشد ولی نظام بهره­برداری خصوصی به­طور معنی­داری باعث افزایش درآمد کل حاصل از تولید محصول و عملکرد آن نسبت به نظام ­بهره­برداری خدماتی شد اما درجة مکانیزاسیون در نظام ­بهره­برداری خدماتی بیشتر از خصوصی بود. همچنین رابطة فاکتورهای فوق با مساحت زمین زراعی نیز معنی­دار شد و با افزایش مساحت زمین زراعی، هزینة کل تولید کاهش و دیگر فاکتورها افزایش یافت.