بررسی جایگاه فعالیت و کنشگری در نظام تربیتی صالحین بسیج

Abstract

یکی از طرح‌های تحولی سازمان بسیج مستضعفین در دهه پیشین، طرح صالحین بوده است. برخی کارشناسان در سنوات گذشته اشکالاتی را به این طرح تربیتی وارد نموده‌اند که ازجمله این اشکالات، فقدان برنامه‌ریزی لازم جهت کنشگری بسیجیان و انجام فرایند تربیت آحاد بسیجیان به‌صورت درون‌گرا و بدون درنظرگرفتن عرصه عمل و فعالیت است. پاسخ به این اشکال در سه سطح قابل بررسی است: ۱. در سطح نظریه اصلی که ناظر به ایده‌ها و دیدگاه‌های متولیان است، ۲. در سطح اجرا که ناظر به عملکرد مجریان است، ۳. در سطح تبیین که ناظر به اسناد سازمانی و آموزشی طرح است. پژوهش‌های صورت‌گرفته، وجود فعالیت را در ابعاد نظری و عرصه اجرا بررسی و اثبات نموده است. در این پژوهش درصدد هستیم تا نگاه به حوزه فعالیت و کنشگری را در اسناد ابلاغی و متون آموزشی سازمان بسیج، ازطریق روش اسنادی و تحلیل داده‌بنیاد واکاوی نموده و فعالیت و کنشگری را در این طرح مشخص نماییم. براین‌اساس، با روش اسنادی و فن نمونه‌گیری گلوله برفی ۴۴ سند انتخاب شده و با تحلیل کیفی آنها به ۱۴۱ مفهوم و همچنین ۲۰ مقوله رسیده و ضمن تحلیل مقوله‌ها درنهایت به دو مدل مفهومی دست یافتیم. یافته‌ها حاکی از توجه ویژه به این عرصه میان اسناد صالحین دارد، لذا اشکالات مطروحه، قابل دفاع نیست.پیشنهاد نهایی پژوهش گفتمان‌سازی قرائت صحیح از آن برای جلوگیری از تسری اشکالات وارده است.